✨Nguyễn Huy Thiệp

Nguyễn Huy Thiệp (29 tháng 4 năm 1950 - 20 tháng 3 năm 2021) là nhà văn đương đại Việt Nam trong địa hạt kịch, truyện ngắn và tiểu thuyết với những góc nhìn mới, táo bạo; được truy tặng Giải thưởng Nhà nước về Văn học Nghệ thuật vào năm 2022.

Ông xuất hiện khá muộn trên văn đàn nhưng được coi là người đạt đỉnh cao nghệ thuật của truyện ngắn với một loạt tác phẩm như: Tướng về hưu, Không có vua, Tuổi 20 yêu dấu, Những ngọn gió Hua Tát, Những người thợ xẻ, Chảy đi sông ơi, Con gái thủy thần, Kiếm sắc, Vàng lửa, Phẩm tiết...

Tiểu sử

Nguyễn Huy Thiệp sinh ngày 29 tháng 4 năm 1950 tại Thái Nguyên, quê ở huyện Thanh Trì, thành phố Hà Nội. Thuở nhỏ ông cùng gia đình lưu lạc khắp nông thôn đồng bằng Bắc Bộ, từ Thái Nguyên qua Phú Thọ, Vĩnh Phúc.

Năm 1960, gia đình chuyển về quê, định cư ở xóm Cò, thôn Khương Hạ, xã Khương Đình, huyện Thanh Trì, Hà Nội. Năm 1970, ông tốt nghiệp khoa sử Trường Đại học Sư phạm Hà Nội và, theo ông, bị đưa về làng dạy học tại Tây Bắc Bộ đến năm 1980, vì bố ông có làm việc với Pháp cho nên lý lịch ông bị xếp vào loại "không sạch". Năm 1980, ông chuyển về làm việc tại Bộ Giáo dục và Đào tạo, sau đó làm việc tại Công ty Kỹ thuật trắc địa bản đồ, Cục Bản đồ cho đến khi rời cơ quan nhà nước vào năm 1992.

Đến với văn học từ khá sớm, như có lần ông tự bạch: "tôi đọc sách từ năm 10 tuổi", viết những truyện ngắn đầu tiên cũng khá sớm (một số truyện ngắn trong Những ngọn gió Hua Tát viết năm 21 tuổi), nhưng Nguyễn Huy Thiệp chỉ vụt sáng từ những truyện in trên báo Văn Nghệ năm 1986, khi đã 36 tuổi. Rồi chỉ một năm sau đó, năm 1987 với Tướng về hưu, ông đã có một vị trí xác lập trên văn đàn Việt Nam.''

Tác phẩm

Tâm hồn mẹ (truyện ngắn 1982) được cải biên thành phim cùng tên (2011) Muối của rừng, Nàng Sinh, Cô Mỵ (tháng 5/1986, 3 truyện ngắn được xuất bản đầu tiên), Tuần báo Văn Nghệ Vết trượt (9/1986), Tuần báo Văn Nghệ Tướng về hưu (6/1987, đã được dựng thành phim cùng tên năm 1988) Những ngọn gió Hua Tát, Nhà xuất bản Văn hóa, Hà Nội, 1989. Tác phẩm và dư luận, Tạp chí Sông Hương, Nhà xuất bản Trẻ, Huế, 1989. Nguyễn Huy Thiệp - Tác phẩm và dư luận, tác giả: Nguyễn Huy Thiệp, Hoàng Ngọc Hiến, Tạ Ngọc Liễn, Thùy Sương, Đỗ Văn Khang, Nhà xuất bản Trẻ, 1990. Tác phẩm và dư luận tái bản, Nhà xuất bản Hồng Lĩnh, California, 1991. Thương nhớ đồng quê (1992, đã được dựng thành phim cùng tên năm 1995) Con gái thủy thần, Nhà xuất bản Hội Nhà văn, Hà Nội, 1993. Xuân Hồng, Nhà xuất bản Tân Thư, California, 1994. Như những ngọn gió (tuyển tập), Nhà xuất bản Văn học, Hà Nội, 1995. Truyện ngắn chọn lọc Nguyễn Huy Thiệp, Nhà xuất bản Hội Nhà văn, Hà Nội, 1995. Tiểu Long Nữ (tiểu thuyết), Nhà xuất bản Công an nhân dân, 1996. Thương cả cho đời bạc, Nhà xuất bản Văn hóa Thông tin, Hà Nội, 2000. Mưa Nhã Nam, Nhà xuất bản Văn Học, Hà Nội, 2001. Tuyển tập truyện ngắn Nguyễn Huy Thiệp, Nhà xuất bản Phụ nữ, Hà Nội, 2001. Suối nhỏ êm dịu (kịch), Báo Văn nghệ, California, 2001. Tuổi hai mươi yêu dấu (tiểu thuyết), Nhà xuất bản E'ditions de l'Aube, 2002. Sách vốn hoàn thành vào tháng 1/2003, đã được dịch ra tiếng Pháp và xuất bản từ năm 2005, cũng như được phát hành ở nhiều nước như Pháp, Bỉ, Thụy Sĩ, Canada. Vì ngôn ngữ nhạy cảm, cuốn tiểu thuyết phải chờ đợi 15 năm trước khi phát hành trong nước vào năm 2018 Truyện ngắn Nguyễn Huy Thiệp, Nhà xuất bản Trẻ, 2003. Tuyển tập kịch Nguyễn Huy Thiệp, Nhà xuất bản Trẻ, 2003. Giăng lưới bắt chim, Đông A, Nhà xuất bản Hội Nhà văn, Hà Nội, 2006. Gạ tình lấy điểm (tiểu thuyết), Nhà xuất bản Hội Nhà văn, 2007. Kiếm sắc, Vàng lửa, Phẩm tiết (tập truyện ngắn), Nhà xuất bản Đa Nguyên. *Mổ nhà văn (kịch, bút danh Thích Thiện Ngân), trang mạng Talawas.

Quan niệm

''"...Nhìn vào danh sách 1000 hội viên Hội Nhà văn Việt Nam người ta đều thấy đa số đều già nua không có khả năng sáng tạo và hầu hết đều..."vô học", tự phát mà thành danh. Trong số này có tới hơn 80% là nhà thơ tức là những người chỉ dựa vào "cảm hứng" để tùy tiện viết ra những lời lẽ du dương phù phiếm vô nghĩa nhìn chung là lăng nhăng, trừ có dăm ba thi sĩ tài năng thực sự (số này đếm trên đầu ngón tay) là còn ghi được dấu ấn ở trong trí nhớ người đời còn toàn bộ có thể nói là vứt đi cả..." "Tôi đã sống như một con thú" *"Ở Việt Nam người ta phải có khả năng chờ đợi. Đôi khi, guồng máy chính trị mở ra, rồi lại đóng kín lại. Khi mình bắt được cơ hội đúng lúc - và việc này tôi rất khá - thì nhiều việc không thể ngờ nhưng cũng có thể xảy ra ở nước tôi"

Phê bình

Vinh danh

• Giải thưởng Nhà nước về Văn học Nghệ thuật (2022)

Giải thưởng văn học

Giải thưởng Hội Nhà văn Hà Nội cho tiểu luận văn chương Giăng lưới bắt chim (2006) Huân chương Văn học Nghệ thuật Pháp (2007) *Giải Nonino Risit d'Âur (2008) (giải thưởng Premio Nonino, Italy)