✨Combo tuyển thơ Thanh Thảo và Nguyễn Quang Thiều (Dưới Trăng Và Một Bậc Cửa + Chờ Mãi Cơn Mưa Rào Rất Lạ)

DƯỚI TRĂNG VÀ MỘT BẬC CỬA là tập thơ in màu trên giấy mỹ thuật, kèm nhiều phụ bản, bao gồm những bài thơ dài và trường ca Nguyễn Quang Thiều viết trong mấy chục năm qua nhưng đều mang một tinh thần thống nhất cho dù thi pháp có thay đổi theo từng thời kỳ sáng tác khác nhau. Tập thơ dựng lên những vẻ đẹp đang bị hủy diệt. Và trong một đêm trăng, nhà thơ đi tìm những vẻ đẹp ấy.

Dưới Trăng Và Một Bậc Cửa

Lúc đầu, tôi định lấy tên tập thơ này là ‘’ NH N CHỨNG CỦA MỘT CÁI CHẾT’’. Cái chết này là cái chết gì ? Cái chết của đời sống tinh thần với những vẻ đẹp và sự thiêng liêng . Vậy ai là nhân chứng ? Đó là nhà thơ. Nhưng một số người bạn khuyên không nên dùng từ ‘’cái chết’’ cho tập thơ. Vì thế tôi đổi thành ‘’ DƯỚI TRĂNG VÀ MỘT BẬC CỬA’’. Sự thay đổi này cho đến giờ vẫn làm tôi băn khoăn. Đây là tập thơ bao gồm những bài thơ dài và trường ca tôi viết trong mấy chục năm qua nhưng đều mang một tinh thần thống nhất cho dù thi pháp có thay đổi theo từng thời kỳ sáng tác khác nhau.

DƯỚI TRĂNG VÀ MỘT BẬC CỬA là tên của một bài thơ trong tập thơ này. Bài thơ dựng lên những vẻ đẹp đang bị hủy diệt. Và trong một đêm trăng, nhà thơ đi tìm những vẻ đẹp ấy. Cuối cùng, qua bao tuyệt vọng và lạc đường, nhà thơ đã tìm thấy ánh trăng – biểu tượng của vẻ đẹp muôn thuở và bí ẩn. Còn NH N CHỨNG CỦA MỘT CÁI CHẾT là tên một trường ca kể về một ngày mưa lụt lớn. Nước của 100 năm dồn lại và đổ xuống thị xã nơi tôi đang sống. Với cơn thịnh nộ của trời xanh, nước đã nhấn chìm toàn bộ thị xã này. Nước mỗi lúc một dâng lên cao và làm toàn bộ sự thật của thị xã này lộ ra: lầm lạc, tội lỗi, tăm tối, đau đớn và hy vọng. Cơn mưa giống một trận tiểu hồng thủy hủy diệt tất cả chỉ để lại một người đàn ông đàn bà không quần áo run rẩy đứng trên cây cầu của thị xã. Họ không phải được cứu thoát mà họ phải sống để chứng kiến sự kết thúc của thị xã để rồi sau cơn mưa khủng khiếp ấy, họ quay lại thị xã và xây dựng lại. Cùng với tinh thần ấy xuyên suốt tập thơ. Bài thơ dài CON BỐNG ĐEN ĐẺ TRỨNG phơi bày một đời sống ô trọc, điên rồ đánh mất đi toàn bộ giá trị sống của con người. Một người cha đã phải cõng những đứa con nhỏ bé của mình tìm về một nơi chốn còn thanh sạch cuối cùng để bắt đầu lại cuộc sống. Cũng như thế, bài thơ dài ĐOẢN CA VỀ BUỔI TỐI nói về những bóng ma trở về thành phố và mượn thân xác, mượn gương mặt, mượn giọng nói, mượn công sở, mượn chứng minh thư…ủa những người đang sống để tiếp tục thực hiện nhưng mưu đồ độc ác của chúng. Bởi thế mà đời sống của con người vẫn đầy rẫy những chuyện đau thương. Quá nhiều người trong chúng ta không còn là chúng ta nữa mà đã bị ma quỉ mượn để hàng ngày vẫn tới công sở và mọi nơi chốn mà không phải ai cũng nhận ra. Đó chính là bi kịch lớn của con người do chính con người làm ra. Nhưng trong đêm tối ấy, những Thiên thần đã bay về mượn gương mặt và tâm hồn trẻ con để ở lại cứu vớt con người đang suy tàn. Bài thơ BÀI CA NHỮNG CON CHIM ĐÊM viết về một đêm tất cả những cái cây dời bỏ mặt đất ra đi trong tuyệt vọng. Tất cả thế gian lúc đó như đã chết. Nhưng có một bà mẹ câm mang thai đã đi lên một quả đồi theo lời đề nghị của đứa bé trong nằm trong bụng bà :’’ Mẹ hãy mang con lên đỉnh đồi’’. Và từ đình đồi đó, bà đã nhìn thấy số phận của toàn dân tộc.

Bài thơ đặt cuối cùng trong tập thơ này có tên C Y ÁNH SÁNG. Bài thơ là một lễ xưng tội đau đớn nhưng chân thực. Một thi sỹ đêm đêm đặt chiếc ghế hành hình trong căn phòng của mình và ngồi vào đó để tự phán xử chính mình. Chàng lấy trái tim mình ra khỏi nồng ngực và đặt trong một chiếc khay ngọc trắng trước mặt mình để nhìn trái tim với muôn vàn những câu hỏi mà chàng phải trả lời. Chỉ khi con người biết sám hối với nỗi đau đớn tận cùng trong lương tâm thì con người mới có thể làm NGƯỜI đúng nghĩa.

Về hình thức, đây là một trong hai tập thơ tôi ưng ý nhất từ trước đến nay. Tôi đã vẽ các bức tranh màu nước để làm bìa và làm phụ bản cho các bài thơ dài và các trường ca trong tập thơ này. Các bức tranh này vẽ theo tinh thần cũng như các nhân vật và các sự kiện trong bài thơ. Xin cám ơn những người bạn đã giúp tôi cho ra đời tập thơ này.

Chờ mãi cơn mưa rào rất lạ của thơ  

Ở tuổi 74, sau 21 tập thơ và trường ca, dường như nhà thơ Thanh Thảo với tài năng của riêng ông đã trở thành một định - danh - mới về thơ đương đại ở các trường thẩm mỹ thi ca khác nhau.

Điều khiến độc giả thơ khá ngạc nhiên, vào cuối năm 2019, tập thơ mới nhất của Thanh Thảo Chờ mãi cơn mưa rào rất lạ (NXB Hội Nhà văn ấn hành) đang trở thành mối quan tâm của dư luận văn học và của chính các nhà thơ. Với tôi, định - danh - mới về thơ Thanh Thảo được đến từ các chiều kích khác nhau của thế giới đương đại đang phả vào thơ ông những hơi thở máu thịt, nóng rát của đời sống con người với nhiều xúc cảm chất chứa: “anh biết cái giá của ồn ào và lặng im/càng biết cái giá của không ồn ào và không im lặng/dù nước mắt rơi xuống tuyết hay rơi xuống sa mạc/vẫn là nước mắt thôi” (Đo ván); “khát một hớp trong lành/khát một ánh thật thà/cần ngọn lửa sờ thấy nóng/không phải lửa ma trơi…/anh lặng lẽ ra đi/dấu chân nhà văn/vỡ những dòng run run trên mặt đất” (Chân dung một nhà văn); “có sự trong trắng bẩm sinh/có sự trong trắng qua đớn đau chà xát/có lòng tốt nhằm chứng minh/có lòng tốt quên mình như bóng mát/tôi chưa biết/con người ấy là hạt gạo” (Bài tập từ hai chủ đề) Những câu thơ, đoạn thơ giản dị như găm vào ký ức thơ của độc giả một phát hiện mới, một cảm xúc mới, một khái quát mới, một tâm thế mới, một ký hiệu thẩm mỹ mới… về những chân dung đời sống đã được tác giả khắc họa với dự cảm đầy nhân văn và giàu tính triết luận. Nhận xét về tập thơ Chờ mãi cơn mưa rào rất lạ, nhà thơ Hữu Thỉnh cho rằng: “Thanh Thảo theo đuổi vẻ đẹp của sự phát hiện và suy tưởng, làm bật lên những vẻ đẹp của lý tính với những mảng màu chói gắt nhưng cũng nhiều khoảng lặng. Thơ Thanh Thảo ngày càng nhiều liên tưởng bất ngờ, mở ra một không gian thẩm mỹ thoáng rộng. Thanh Thảo vì có tư tưởng mà trở nên phong phú, anh cần mẫn đi tìm mảnh đất nuôi dưỡng nó, đó là đời sống”.