LỜI NÓI ĐẦU
Di truyền học là một trong những lĩnh vực được con người ứng dụng từ rất sớm (có lẽ từ hàng nghìn năm trước) từ chọn tạo giống vật nuôi, cây trồng đến chăm sóc sức khỏe (như châm ngôn từ thời xa xưa “lấy vợ kén tông, lấy chồng kén giống”), nhưng chỉ trong vòng vài thập kỷ gần đây, nhiều nguyên lý của vật chất di truyền ở cấp phân tử - tế bào mới được làm sáng tỏ.
Đặc biệt, kể từ năm 2006, khi dự án Hệ gen người (HGP) hoàn thành giải trình tự toàn bộ hệ gen người đầu tiên, đã có nhiều đổi mới về cách “tư duy” trong các nghiên cứu di truyền học. Cùng với công nghệ thông tin, di truyền học phân tử dự đoán là 2 chuyên ngành có ảnh hưởng hàng đầu đến sự đổi mới kinh tế - xã hội trong thế kỷ XXI, là nền tảng của một trong các cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 là y học chính xác (theo Diễn đàn Kinh tế Thế giới). Các bài chuyên ngành khoa học này đều liên quan đến việc trữ và khai thác một lượng lớn dữ liệu được mã hóa ở dạng ngôn ngữ nhị phân, dễ xử lý và hiệu quả. Nếu ngôn ngữ của công nghệ thông tin là ngôn ngữ “nhị phân (0,1)” do con người sáng tạo, thì ngôn ngữ di truyền học lại sử dụng một “ngôn ngữ tự nhiên” (A,T,G,C) vốn là kết quả của quá trình tiến hóa trên Trái Đất đã trải qua suốt hơn 3,6 tỉ năm.
Với cách “tư duy” như vậy, giáo trình này được biên soạn nhằm cung cấp cho sinh viên các ngành khoa học sức khỏe (y - sinh - dược học), công sinh học và sự phạm sinh học các nguyên lý cơ bản của di truyền học cấp độ phân tử - tế bào phục vụ học tập và nghiên cứu.
Giáo trình gồm 11 chương:
-
Chương 1. Liên kết hóa học của các đại phân tử sinh học
-
Chương 2. Cấu trúc, đặc tính, chức năng của các đại phân tử sinh học (ADN, ARN và protein)
-
Chương 3. Tái bản (sao chép) axit nucleic
-
Chương 4. Phiên mã và dịch mã di truyền
-
Chương 5. Gen và sự điều hòa biểu hiện gen
-
Chương 6. Đột biến và sửa chữa ADN
-
Chương 7. Cơ sở di truyền học nhiễm sắc thể
-
Chương 8. Chu kỳ tế bào và cơ sở di truyền học ung thư
-
Chương 9. Điều hòa gen hệ miễn dịch ở động vật và người
-
Chương 10. Di truyền học phân tử và tiến hóa
-
Chương 11. Phân tích gen và sản phẩm của gen
Sách cũng có thể được dùng làm tài liệu tham khảo cho sinh viên đại học và sau đại học các trường Y, Dược, Nông Lâm nghiệp, Môi trường ... cũng như với các giáo viên dạy sinh học ở các trường THPT, các nhà khoa học ở các viện nghiên cứu chuyên ngành hoặc những ai quan tâm đến di truyền học.
Các nội dung chính sửa và bổ sung chính trong lần tái bản này gồm có: cập nhật kiến thức mới về tiến hóa các hệ gen sinh vật kể từ khi Dự án HGP kết thúc, hướng dẫn các phương pháp xác lập và áp dụng cây phát sinh chủng loại trong dự đoán tiến hóa và nguồn gốc các dạng sống trên Trái Đất. Đặc biệt, việc bổ sung phần các câu hỏi ôn tập và tự nghiên cứu cuối mỗi Chương giúp người học nắm vững và định hướng tổng quát các kiến thức lý thuyết của Chương trong thực tiễn nghiên cứu và đời sống.
Dù đã có giằng cập nhật những thông tin mới thuộc lĩnh vực Di truyền học phân tử và tế bào, nhưng trong bối cảnh chuyên ngành phát triển nhanh và có rất nhiều đổi mới, giáo trình khó tránh khỏi thiếu sót.
Các tác giả trân trọng đón nhận và cảm ơn các ý kiến nhận xét, góp ý của các đồng nghiệp làm công tác giảng dạy, các nhà khoa học, các sinh viên, học viên cao học, nghiên cứu sinh và độc giả gần xa để lần xuất bản sau cuốn sách ngày càng hoàn chỉnh hơn.
Các tác giả
👁️
27 | ⌚2025-09-06 13:04:53.948
VNĐ: 198,000
Mua hàng tại Shopee giảm thêm 30%










CƠ SỞ DI TRUYỀN HỌC: PHÂN TỬ VÀ TẾ BÀO [Tác giả: Đinh Đoàn Long (chủ biên) - Đỗ Lê Thăng] truyền học là một trong những lĩnh vực được con người ứng dụng từ
THÔNG TIN SÁCH Cơ Sở Di Truyền Học Phân Tử Và Tế Bào Tác giả: Đinh Đoàn Long (Chủ biên) - Đỗ Lê Thăng Nhà xuất bản: NXB Đại Học Quốc Gia Hà Nội Đơn
LỜI NÓI ĐẦU Di truyền học là một trong những lĩnh vực được con người ứng dụng từ rất sớm (có lẽ từ hàng nghìn năm trước) từ chọn tạo giống vật nuôi, cây trồng
Sinh học phân tử của tế bào là nền tảng của sinh học hiện đại, với những lý giải về sự sống từ các thành phần hoá học đến các đơn vị cấu trúc và
Tên sách: Giáo trình Sinh học phân tử tế bào và ứng dụng Tác giả: Võ Thị Thương Lan Số trang: 200 Khổ sách: 16 x 24 Năm tái bản: 2017 Nhà xuất bản: NXB
Sách - Mind Map Từ Vựng Tiếng Anh Cho Học Sinh Trung Học Cơ Sở Việc xây dựng vốn từ vựng là yếu tố quan trọng trong học tiếng Anh, đặc biệt đối với học
Combo Sách Mindmap English Grammar - Ngữ Pháp Tiếng Anh Bằng Sơ Đồ Tư Duy + Tự Học 2000 Từ Vựng Tiếng Anh Theo Chủ Đề (Bộ 2 Cuốn) 1. Tự Học 2000 Từ Vựng
GIỚI THIỆU SÁCH 1) Tác phẩm Tiếp nối truyền thống các tuyển tập Học và dạy “khoa học buồn thảm” thời hậu khủng hoảng và Tuyển tập dữ liệu lớn (Big Data), cuốn Tuyển tập
Giới thiệu sách Biển Đời Biển Học - Trải Nghiệm Và Suy Tư TỰA Tính đến nay (2025) tôi đã định cư ở Úc gần 45 năm. Trong quãng thời gian đó, tôi đã sống
Trong Bán Lẻ (Bộ 3 Cuốn) Mô Hình Chất Lượng Dịch Vụ Trong Bán Lẻ là cuốn sách thứ hai của TS Đào Xuân Khương sau cuốn Mô hình phân phối và bán lẻ. Cuốn
Tuyệt Duyên - 9 Truyện Ngắn Của 9 Tác Giả Trẻ Châu Á “Tuyệt duyên” là tuyển tập gồm chín truyện ngắn đương đại của các tác giả trẻ tiêu biểu ở châu Á, trải
Gen-Lịch Sử Và Tương Lai Của Nhân Loại GEN là một khái niệm trừu tượng, một thông điệp, một điều bí ẩn, một “bóng ma ẩn mình trong cỗ máy sinh học.” Cuốn sách của
Combo Sách Kinh Tế: P.Kotler Tiếp thị 4.0 - Dịch Chuyển Từ Truyền Thống Sang Công Nghệ Số + Thấu Hiểu Tiếp Thị Từ A Đến Z - 80 Khái Niệm Nhà Quản Lý Cần
“Tuyệt duyên” là tuyển tập gồm chín truyện ngắn đương đại của các tác giả trẻ tiêu biểu ở châu Á, trải dài qua Nhật Bản, Trung Quốc, Hàn Quốc, Thái Lan, Singapore... Nhà văn
Giới thiệu tác giả Tác phẩm có sự tham gia của chín tác giả: Sayaka Murata – Alfian Sa’at – Hác Cảnh Phương – Wiwat Lertwiwatwongsa – Hàn Lệ Châu – Lhacham Gyal – Nguyễn
- Giới thiệu tóm tắt tác phẩm: “Tuyệt duyên” là tuyển tập gồm chín truyện ngắn đương đại của các tác giả trẻ tiêu biểu ở châu Á, trải dài qua Nhật Bản, Trung Quốc,
Combo Sách Lộ Trình Học Tiếng Anh Cho Người Mất Gốc - The English Journey + English Question 101 - Lộ Trình Học Giao Tiếp Qua Q&A (Bộ 2 Cuốn) 1. Lộ Trình Học Tiếng
Triết Học Ấn Độ Văn minh Ấn Độ cổ đại là một trong những "cái nôi" văn hóa của văn minh cổ đại nhân loại. Cái làm căn bản cho nền văn minh chính là
Tác phẩm: “TRIẾT HỌC ẤN ĐỘ” Tác giả: PHAN THANH LƯU IRED Books phát hành | Nhà xuất bản Khoa học xã hội TRIẾT HỌC ẤN ĐỘ Văn minh Ấn Độ cổ đại là một
TRIẾT HỌC ẤN ĐỘ Văn minh Ấn Độ cổ đại là một trong những "cái nôi" văn hóa của văn minh cổ đại nhân loại. Cái làm căn bản cho nền văn minh chính là
Mời các bạn đón đọc trọn bộ 13 tập Dạy Con Làm Giàu của tác giả :
Tố Thư - Hoàng Thạch Công Tố thư là cuốn sách tương truyền do vị Tiên nhân Hoàng Thạch Công truyền lại cho Trương Lương để giúp Hán Cao Tổ Lưu Bang bình định thiên
- Bút Màu Marker Hai Đầu Cao Cấp Deli 70801 - Một đầu chuyên dùng để vẽ, 1 đầu chuyên dùng để tô. Ngoài ra 2 đầu bút còn đem lại các hiệu ứng màu
Housebreaking 'A brilliant and exciting debut' Karen Joy Fowler, author of We Are All Completely Beside Ourselves. 'Darkly funny . . . For fans of Elizabeth Strout, Ottessa Moshfegh' Sharlene Teo, award-winning author of Ponti
Kích Thước Phủ Bì ( Ngang x Sâu x Cao )cm Bàn Ăn Tròn : Kiểu Chân Trụ X - 01 Cái Kích Thước (120 x 120 x 76)cm Chất Liệu : Mặt Bàn: Gỗ
Bàn chải đánh răng siêu mềm với thiết kế từ 10.000 sợi tơ siêu mịn dành riêng cho bé từ 0-3 tuổi. Chăm sóc răng miệng cho bé ngay từ khi còn nhỏ. - Bàn
Mansfield Park by Jane Austen. Adultery is not a typical Jane Austen theme, but when it disturbs the relatively peaceful household at Mansfield Park, it has quite unexpected results. The diffident and much put-upon heroine
Những Lối Đi Dưới Hàng Cây Tăm Tối (Tái Bản) Tác phẩm bao gồm những truyện hay nhất thời kỳ đầu Ivan Bunin - Những quả táo Antonov, Quý ông từ San Francisco đến -
3000 Từ Vựng Tiếng Hàn Theo Chủ Đề Nhà xuất bản : Nhà Xuất Bản Hồng Đức. Công ty phát hành : MCBooks. Tác giả : Dương Thị Hồng Yên. Kích thước : 10 x
Truyện Kiều “Trăm năm trong cõi người ta Chữ tài chữ mệnh khéo là ghét nhau Trải qua một cuộc bể dâu Những điều trông thấy mà đau đớn lòng Lạ gì bỉ sắc tư
MÔ TẢ SẢN PHẨM Đại tự điển chữ nôm ( ấn bản mới nhất ) Sách dày 1600 trang khổ lớn, bao gồm hơn 37.000 chữ Nôm với hơn 7000 âm đọc, là một tài
IELTS The Complete Guide To Academic Reading
Tác giả: Charles B.Carlson CFA Người dịch: Trương Anh Tuấn THÔNG TIN XUẤT BẢN: Kích thước khổ: 13x20,5 Số Trang: 264 Giá bìa: 149.000 vnđ Mã EAN: 8936066693943 NXB liên kết: NXB Dân Trí Sách
Mỗi câu chuyện cổ tích đều mang theo mình một bài học về phẩm chất tốt như: trung thực, can đảm, biết quan tâm và chia sẻ, giúp đỡ lẫn nhau trong cuộc sống, không
Chuyện Tình Thanh Xuân Bi Hài Của Tôi Quả Nhiên Là Sai Lầm 8 ( Tặng postcard bốn mùa ngẫu nhiên ) Công ty phát hành: Thái Hà Ngày xuất bản :12-2019 Kích thước: 13x19
Ra mắt vào năm 2012, bộ sách Mật ngữ 12 chòm sao đã chứng minh sức sống bền bỉ của dòng sách Chiêm tinh học khi nhận được sự yêu thích của độc giả và
• Mặt kính SCHOTT – Sản xuất tại CHLB Đức • Hệ thống điều khiển cảm ứng dạng chạm dễ sử dụng • Màn hình hiển thị LED • Chức năng nhận diện nồi •
1. Tâm Lý Học Về Tiền Tác giả tMorgan Housel Người Dịch tHoàng Thị Minh Phúc NXB tNXB Dân Trí Năm XB 2020 Trọng lượng (gr)t400 Kích Thước Bao Bìt20.5 x 13 cm Số trang
Mô Tả Sản Phẩm Thiên Tài Và Số Phận - Chuyện Kể Về Các Nhà Toán Học Quyển sách này kể về năm trong số các nhà toán học lớn nhất của thế giới trong
"THÔNG TIN CƠ BẢN: Công ty phát hành: Penguin Random House Children's UK Nhà xuất bản: Penguin Random House Children's UK Tác giả: Adam Kay Kích thước: 197 x 128 x 27 (mm) Số trang:
CƠ SỞ DI TRUYỀN HỌC: PHÂN TỬ VÀ TẾ BÀO [Tác giả: Đinh Đoàn Long (chủ biên) - Đỗ Lê Thăng] truyền học là một trong những lĩnh vực được con người ứng dụng từ
THÔNG TIN SÁCH Cơ Sở Di Truyền Học Phân Tử Và Tế Bào Tác giả: Đinh Đoàn Long (Chủ biên) - Đỗ Lê Thăng Nhà xuất bản: NXB Đại Học Quốc Gia Hà Nội Đơn
CƠ SỞ DI TRUYỀN HỌC PHÂN TỬ VÀ TẾ BÀO Tác giả Đinh Đoàn Long chủ biên - Đỗ Lê Thăng truyen hoc la mot trong nhung linh vuc đuoc con nguoi ung dung tu
LỜI NÓI ĐẦU Di truyền học là một trong những lĩnh vực được con người ứng dụng từ rất sớm (có lẽ từ hàng nghìn năm trước) từ chọn tạo giống vật nuôi, cây trồng
Sinh học phân tử của tế bào là nền tảng của sinh học hiện đại, với những lý giải về sự sống từ các thành phần hoá học đến các đơn vị cấu trúc và
nhỏ|Một mô hình tế bào học phổ biến thường gặp trong di truyền học cổ điển, với các hình que tượng trưng cho nhiễm sắc thể mang gen. **Di truyền học cổ điển** là giai
**Di truyền học bảo tồn** (_Conservation genetics_) là một lĩnh vực nghiên cứu chuyên sâu mang tính liên ngành của di truyền học quần thể nhằm mục đích tìm hiểu cơ chế, động lực học
phải|nhỏ|A metaphase cell positive for the BCR/ABL rearrangement using FISH **Di truyền học tế bào** là một nhánh của di truyền học, nghiên cứu cách mà các nhiễm sắc thể liên quan tới hành vi
nhỏ|Bố và con trai có đôi tai rất giống nhau. **Di truyền** là hiện tượng truyền đạt các tính trạng của (bố mẹ, tổ tiên) cho các thế hệ (con, cháu). Chẳng hạn người bố
**_Di truyền học và nguồn gốc các Loài_** là cuốn sách được xuất bản năm 1937 bởi Theodosius Dobzhansky, một nhà sinh học tiến hóa người Mỹ gốc Ukaraina. Nó được coi là một trong
**Phiêu bạt di truyền**, còn gọi là **trôi dạt alen** hoặc **hiệu ứng Sewall Wright**, là sự thay đổi tần số của một biến thể gen hiện tại (alen) trong quần thể do lấy mẫu
nhỏ|Một dãy các codon nằm trong một phần của phân tử [[RNA thông tin (mRNA). Mỗi codon chứa ba nucleotide, thường tương ứng với một amino acid duy nhất. Các nucleotide được viết tắt bằng
nhỏ|Sự di truyền tính trạng hình thái lá ở loài hoa phấn được xem là một ví dụ điển hình cho sự di truyền ngoài nhân **Di truyền ngoài nhân** (tiếng Anh: _Extranuclear inheritance_) hay
nhỏ|Hình 1: W. Sutton (trái) và T. Boveri (phải) cùng sáng lập thuyết di truyền nhiễm sắc thể. **Học thuyết di truyền nhiễm sắc thể** là lí thuyết Sinh học cho rằng nhiễm sắc thể
**Tế bào soma (xôma)** hay **tế bào sinh dưỡng** là bất kỳ tế bào nào của cơ thể sinh vật đa bào, ngoại trừ tế bào mầm, tế bào sinh dục và tế bào gốc.,
phải|Sơ đồ về chu kỳ tế bào, cho thấy trạng thái của [[nhiễm sắc thể trong mỗi giai đoạn của chu kỳ.]] **Chu kỳ tế bào**, hay **chu kỳ phân bào**, là một vòng tuần
nhỏ|Hình 1: Lược đồ tạo thành nhiễm sắc thể Philadelphia **Nhiễm sắc thể Philadelphia** là nhiễm sắc thể số 22 của người bị đột biến thêm một đoạn từ nhiễm sắc thể số 9 chuyển
nhỏ|Hình 1: Ảnh chụp lại trang sách của Morgan (1916) mô tả cơ chế tái tổ hợp tương đồng phát hiện đầu tiên. **Tái tổ hợp tương đồng,** bao gồm **hoán vị gen** là một
thumb|Một ví dụ về lấy dữ liệu đầu ra từ truy vấn cơ sở dữ liệu SQL. **Cơ sở dữ liệu** () là một tập hợp các dữ liệu có tổ chức liên quan đến
**Tế bào gốc** là các tế bào sinh học có khả năng biệt hoá thành các tế bào khác, từ đó phân bào để tạo ra nhiều tế bào gốc hơn. Chúng được tìm thấy
**Thuyết ngoại di truyền về đồng tính** là các nghiên cứu về những thay đổi trong biểu hiện gen hoặc kiểu hình tế bào gây ra bởi các cơ chế khác ngoài những thay đổi
thế=|nhỏ|Hình 1: Một phụ nữ được chẩn đoán là bị trầm cảm. Ảnh của H. W. Diamond in trên báo năm 1892. **Trầm cảm** là một bệnh rối loạn tinh thần ở người. Trước đây,
Tên sách: Giáo trình Sinh học phân tử tế bào và ứng dụng Tác giả: Võ Thị Thương Lan Số trang: 200 Khổ sách: 16 x 24 Năm tái bản: 2017 Nhà xuất bản: NXB
**Dịch hạch (plague)** là một loại bệnh do vi khuẩn _Yersinia pestis_ hình que thuộc họ Enterobacteriaceae gây ra. Từ nguyên của từ "plague" được cho là đến từ plāga Latin ("vết thương") và plangere
nhỏ|Tế bào mầm là tế bào khởi đầu tạo giao tử. **Tế bào mầm** là tế bào có thể khởi tạo ra giao tử của động vật đa bào hữu tính qua quá trình hình
**Chết tế bào theo chương trình** (tiếng Anh: **Apoptosis**, ) là một quá trình của sự chết tế bào được lập trình (_programmed cell death - PCD_) xảy ra trong các sinh vật đa bào.
**Tế bào sắc tố** (tiếng Anh: chromatophore) là tế bào có chứa sắc tố ở một số bào quan của nó, hoặc là tế bào có khả năng cảm ứng với ánh sáng. Loại tế
thumb|upright=1.3|Các [[hàm sóng của electron trong một nguyên tử hydro tại các mức năng lượng khác nhau. Cơ học lượng tử không dự đoán chính xác vị trí của một hạt trong không gian, nó
phải|nhỏ|[[HeLa|Tế bào HeLa được nhuộm DNA nhân bằng thuốc nhuộm Hoechst huỳnh quang. Những tế bào trung tâm và nằm rìa bên phải đang ở kỳ trung gian, do đó có thể nhận diện toàn
**Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn** ( – **VNU-USSH**) là một trường đại học thành viên của Đại học Quốc gia Hà Nội. Trụ sở chính của Trường đặt tại số
**Màng tế bào** (hay ở sinh vật nhân thực còn được gọi là **màng sinh chất**) là một màng sinh học phân cách môi trường bên trong của các tế bào với môi trường bên
phải|nhỏ| Chuyên gia sử dụng "Qiasymphony", một nền tảng tự động hóa để kiểm tra chẩn đoán phân tử **Chẩn đoán phân tử** là tập hợp các kỹ thuật được sử dụng để phân tích
nhỏ|Một khâu trong quá trình xét nghiệm di truyền ở phòng thí nghiệm. **Xét nghiệm di truyền** là một loại xét nghiệm y học dùng để xác định những biến đổi trong vật chất di
**Tế bào T hỗ trợ** (**lympho Th**), còn được gọi là **tế bào CD4+**, là một loại lympho T giữ vai trò quan trọng trong hệ miễn dịch, đặc biệt là trong hệ miễn dịch
, viết tắt là hay **UTokyo**, là một trường đại học nghiên cứu công lập ở Bunkyo, Tokyo, Nhật Bản, được thành lập vào năm 1877. Đại học Tokyo là trường đại học lâu đời
nhỏ|Tín hiệu tiếp xúc (juxtacrine) qua trung gian giữa các tế bào gần nhau. **Tín hiệu tế bào** là thông tin giao tiếp giữa các cấu trúc trong một tế bào hoặc thông tin giữa
**Đại học Vật lý Kỹ thuật Moskva (MIPT,** tiếng Nga: Московский Физико-Технический институт), còn được biết đến với tên gọi **Phystech** - là trường đại học hàng đầu của Nga, chuyên đào tạo các chuyên
nhỏ|Lai trở lại giúp con lai các đời của thể nhận (2, 3, 4,...) ngày càng mang nhiều ADN tốt của thể cho (1). **Lai trở lại** là trường hợp lai giữa con lai với
[[Tập tin:Cell Culture in a tiny Petri dish.jpg|right|thumb| Nuôi cấy tế bào trong đĩa nuôi cấy mô đặc biệt]] right|thumb|Các [[tế bào biểu mô trong nuôi cấy, được nhuộm keratin (đỏ) và DNA (xanh)]] **Nuôi
nhỏ|Tóm tắt thí nghiệm "1 gen - 1 enzym" của [[George Wells Beadle|George Beadle và Edward Tatum.]] **Giả thuyết một gen - một enzym** là một lý thuyết của di truyền học cho rằng: trong
nhỏ|Hình ảnh [[kính hiển vi lực nguyên tử (AFM) của một phân tử PTCDA, trong đó có thể nhìn thấy năm vòng sáu carbon.]] nhỏ|Một hình ảnh [[Kính hiển vi quét xuyên hầm|kính hiển vi
thumb|Bản trình diện kháng nguyên kích thích các tế bào T trở thành các tế bào "cytotoxic" CD8+ hoặc [[tế bào giúp T|các "tế bào giúp" CD4+.]] **Tế bào T độc sát tế bào** (còn
nhỏ|Sơ đồ các bước tạo tinh trùng từ SSC. **Tế bào gốc tinh trùng** là một phân nhóm của tế bào sinh tinh trùng chưa chuyên hoá, có khả năng tạo ra tinh trùng ở
NATURA SIBERICA là thương hiệu hữu cơ của Nga chuyên các sản phẩm dưỡng hoàn toàn tự nhiên an toàn cho sk. KEM TÁI TẠO TỰ NHIÊN CHO MẮT ĐƯỢC THIẾT KẾ ĐỂ TRẺ HÓA
**Sinh học lượng tử** là ngành ứng dụng cơ học lượng tử và hóa học lý thuyết vào các khía cạnh của sinh học không thể được diễn giải một cách chính xác bằng các
**Dịch tễ học bệnh lý phân tử** (**MPE**) là một chuyên ngành kết hợp dịch tễ học và bệnh lý học. Nó được định nghĩa là "dịch tễ học về bệnh lý phân tử và
nhỏ|516x516px|Một phần của trật tự của các ngành khoa học được đề xuất bởi Balaban và Klein. Hóa học thường được gọi là **khoa học trung tâm** vì vai trò của nó trong việc kết
**Tế bào máu**, còn được gọi là tế bào tạo máu, là một tế bào được tạo ra thông qua quá trình tạo máu và tìm thấy chủ yếu trong máu. Các loại tế bào
Sách - Mind Map Từ Vựng Tiếng Anh Cho Học Sinh Trung Học Cơ Sở Việc xây dựng vốn từ vựng là yếu tố quan trọng trong học tiếng Anh, đặc biệt đối với học